Kuru film tabakasının yüzey
üzerinde kabarmadan,ince tabakalar halinde
kalkmadan veya çatlamadan durma kabiliyetidir.
Aderans,boyanın belki de tek en önemli
özelliğidir. Islak tutunma,ıslak koşullara rağmen
kuru boya filminin yüzeye tutunma
kabiliyeti,genellikle dış cephe boyaları için
önemlidir.
Akrilik
Yüksek performanslı akrilik
esaslı boya veya su-bazlı boyalarda kullanılan
sentetik polimerdir. Boyanın bağlayıcısı
gibi,akrilik reçineler, kaplamanın kimyasallara
dayanmasına ve ışık haslığı nedeniyle renginin
kalıcı olmasına olanak
sağlar.
Akrilik
Reçine
Renk ve parlaklık
dayanımı,alkali ve oksidasyon dayanımı,sertlik,
yapışma ve bağlama sağlamlığı ve film ömrü gibi
özellikleri süper olarak nitelendirilen ve kaplama
formülleri arasında seçkin bir yeri olan
reçinelerdir. Genellikle, akrilik asit,metakrilik
asit,akrilonitril ve bunların copolimerlerinin
esterlerini içeren akrili asitlerin türevlerinin
polimerizasyonu sonucu oluşan reçinelerdir.
Akrilat reçineler olarak da
bilinirler.
Akrilik
esaslı boya
(1)Esas olarak aqua ortam
içersinde polimerik maddenin sabit dispersiyonu.
(2) Plastik veya reçinenin ,doğal veya sentetik su
içersinde dispersiyonu; sentetik, emülsiyon
polimerizasyonu ile yapılır. (Dikkat edilmesi
gereken husus,polimerizasyondan sonra akrilik
esaslı boya su içerisinde dağılmış katıdır, bu
yüzden emülsiyon değildir. Boya endüstrisinde
akrilik esaslı boya ve emülsiyon benzer
kullanılır.)
Akrilik esaslı
Boya
Polivinil asetat veya akrilik
reçineler gibi sentetik bağlayıcılar ile yapılan
su ile inceltilen boyalardır. Yağlı boyaların
tersine,akrilik esaslı boyalar çabuk kurur,düzgün
akar ve su ile kolaylıkla temizlenebilir. Yüksek
performanslı akrilik esaslı boya boyalar %100
akrilik reçine
içerirler.
Akrilik esaslı
Boya
Bağlayıcısının çoğunluğunu
akrilik reçine oluşturan su ile inceltilen
boyalardır. Belirli özellikler katmak veya
maliyeti düşürmek için boyaya katılan diğer
bağlayıcılar ise,stiren,epoksi ve polivinil
asetat.
%100 Akrilik esaslı
Boya
Bağlayıcı olarak sadece
akrilik reçine kullanılmış su ile inceltilen
boyalardır. Genel olarak çok kaliteli akrilik
esaslı boyalar farklı birçok mimari kaplama için
kullanılır,%100 Akrilik esaslı boyalar,süper
aderans,uzun süreli esneklik,nefes
alabilirlik,alkali dayanımı, sertlik, ve parlaklık
dayanımına sahiptirler.
Alkidler
Her ne kadar,orta dereceli
ekipmanlar ve marin enamellerde bağlayıcı olarak
kullanılsalar da,içeride ve dışarıda,ahşap
boyalarında bulunan
reçinelerdir.
Badana
Esas olarak, kireç ile suyun
karıştırılması ile elde edilir. İç cephe
dekorasyonu için kullanılır. Yıkamaya karşı
dayanıklı değildir.
Bağlayıcı
Bağlayıcı, pigment
parçalarını, düzgün boya filmi oluşturmak üzere
bağlar ve aynı zamanda boyanın yüzeye yapışmasını
sağlar. Bağlayıcının cinsi ve miktarı,boyanın
performans özelliklerinin
-yıkanabilirlik,sertlik,yapışma ve renk dayanımı-
çoğunu belirler. Kaliteli yüksek performanslı
akrilik esaslı boyaların üretiminde tercih edilen
bağlayıcı, akrilik polimerler gibi
reçinelerdir.
Beyazlama
Güneş ışığına maruz kalma
sonucu oluşan renk kaybı.
Dayanıklılık
Boyanın maruz kaldığı
yıpratıcı çevre etkilerine,özellikle kötü hava
şartları,karşı dayanma derecesi. Dayanıklılığın
iki etkisi vardır. Koruyucu özellikleri yüzeyi
bozulmaktan korur. Dekoratif özellikleri
etkileyici görüntüsünün kalıcı olmasını
sağlar.
Dispersiyon(Süspansiyon)
Çok ince katı yapıdaki
partiküllerin bir sıvı madde içinde homojen
şekilde dağılması
işlemidir.
Elastikiyet
Boyanın,görünümünde değişiklik
olmadan veya zarar görmeden, genişleme ve daralma
yeteneği. Sıcaklık değişimleri genişleme ve
daralmaya sebep olur. Örneğin sarı çam tanecik
boyutuna bağlı olarak farklı oranlarda genişler.
Elastikiyet dayanıklılığın anahtarıdır. Akrilik
bağlayıcılar elastikiyetleriyle dikkat
çekerler.
Emülsiyon
Sıvı yapıdaki kimyasal
maddenin bir emülgatör yardımıyla başka sıvı
kimyasal madde içinde dağılması
işlemi.
Empregnasyon
Çok düşük viskoziteli bir
sıvının,katı bir yüzeyin içine derinliklerine
işlemesi,girmesidir. Bu sayede kapiler boşluklar
ve porlar dolabilir. Kendinden sonra gelebilecek
uygulamaya iyi aderans oluşturur ve yüzeyin
mukavemetini arttırır.
Enamel
Genellikle yüksek parlaklıkta
ama düşük parlaklık derecelerinde de olabilen
;örneğin mat enameller, düzgün yüzey oluşturma
yeteneğiyle karakterize edilmiş son kat
boyadır.
Film
Oluşumu
Boyanın sürekli kuru film
tabakası oluşturma kabiliyeti. Bu proses,su veya
solventlerin buharlaşması ve bağlayıcı
parçalarının birleşmesi sonucu oluşur. Sürekli
kuru film suyu
iter.
Genleştirici
Pigmentlerin boşluklarını
doldurup genleştiren titanyum dioksitten daha ucuz
içeriktir. Genleştirici pigmentsiz kullanılamaz.
Yaygın kullanılan bazı genleştiriciler
şunlardır;kaolen,kalsit ve
silika.
Hacim
katıları
Pigment ve bağlayıcının hacmi
toplamının,toplam hacme bölümü. Yüzde(%) olarak
ifade edilir. Yüksek hacim katıları,daha kalın
kuru film tabakası,ileri örtücülük, ve yüksek
dayanıklılık demektir.
Havasız
spreyleme(püskürtme)
Yüksek basınçla bir delikten,
kuvvet uygulayarak boyanın atomizasyonu prosesi.
Özellikle boya önceden ısıtıldığında,solventlerin
buharlaşması ile yol almasının
efektidir.
İnceltici
İnceltici ve bağlayıcı
beraber,boyanın nakil vasıtasını oluştururlar.
Su,akrilik esaslı boya boyalarda kullanılan, boya
kurudukça buharlaşan,düzgün boya uygulamasına
olanak sağlayan incelticilerdir. Yağlı boyaların
incelticileri ise turpentin veya
alkol(ispirto)dür.
Kabarma
Genellikle ısı veya nemin
sebep olduğu, boyanın üzerindeki oyuklar, kubbe
şeklindeki formülasyonlar. Solvent tamamen uçmadan
önce,yüzeyi kuruyan boya filminde solventin hapis
olması sonucunda da
oluşabilir.
Katalizör
Varlığı, kimyasal reaksiyonun
hızını arttırır. Bazı durumlarda, katalizör,
emilmeden ve yeniden oluşmadan fonksiyon gösterir.
Diğer durumlarda ise reaksiyona hiç girmemiş gibi
gözükür ve yüzey karakterlerinin yetkisiyle
fonksiyon gösterir. Negatif katalizör ise
(inhibitör) kimyasal reaksiyonu
yavaşlatır.
Kıvam(Viskozite)
Boyanın akmaya karşı direnci.
Yüksek kıvamlı boya yavaş akar; az kıvamlı boya
çabuk akar.
Küf
Nemli iklimlerde çok
karşılaşılan bir problem olan küfe sebep
kimyasal.
Örtücülük
Boyanın,yüzeyi veya önceden
uygulanan boyayı ve yüzeydeki lekeleri kapatma
veya örtme kabiliyeti. Boyanın pigmenti ile
örtücülük sağlanır.
Pigment
Düzgün yuvarlak,doğal veya
sentetik,inorganik veya organik,çözünmeyen
dağılmış parçalar(toz). Bu parçalar,boya sıvısının
içinde dağılarak,boyaya renk vermenin
yanında,opaklık,katılık,dayanıklılık ve korozyona
dayanıklılık gibi boyanın temel özelliklerini de
geliştirirler. Bu terim beyaz veya renkli
pigmentler ile birlikte genleştiricilerde
içerirdi. Pigment olan tozlar ve boyalar
arasındaki fark genel olarak çözünürlüğün
temelinde incelenmektedir. Kullanım
esnasında,pigmentler, çözünme yen ve madde
içerisinde dağılan,boyalar ise çözünebilir veya
solüsyon halinde bulunan
malzemelerdir.
Polimerizasyon
Reaktif yapıdaki çifte bağlar
içeren aynı veya farklı monomerlerin ısı,ışık veya
katalizörler yardımıyla oluşturdukları farklı
yapılardaki kimyasal bileşikler işlemidir. Eğer
bir polimer yapı yalnız bir cins monomerden
oluşmuşsa HOMOPOLİMER,iki,üç...gibi farklı cins
monomerlerden oluşmuşsa KOPOLİMER adı
verilir.
PVA(Polivinil
Asetat)
Vinil asetat ve bir
katalizörün polimerizasyonu sonucu türetilen
renksiz,termoplastik,suda çözünebilir,reçinemsi
yüksek polimerdir. Genellikle, düşük kaliteli
su-bazlı kaplamalarda akrilik esaslı boya
bağlayıcı olarak kullanılır. Bunun yanında
yapıştırıcılar,tekstil,empregnasyon alanlarında da
kullanılan bir reçinedir.
PVC(Pigment Hacim
Konsantrasyonu)
Pigment hacminin,kaplamadaki
toplam uçucu olmayan maddelere(örn.,pigment ve
bağlayıcı) oranı. Bu oran genellikle yüzde(%)
olarak ifade edilir.
Reçine
(1) Doğal veya sentetik şeffaf
ve eriyen ürünlerin büyük bir bölümüne verilen ad.
Farklı renklerde bulunabilirler. Yüksek molekül
ağırlığına sahip sentetik reçineler polimer olarak
etki ederler. (2) Belirsiz veya çok büyük molekül
ağırlığı olan,strese maruz kaldığında akışkanlık
kazanan,yumuşama ve erime aralığı bulunan ve
konkoidal kırılan katı,yarı katı,sahte(psödomer)
katılardır. (3) Genellikle bu terim kaplama ve
plastiklerde temel materyal olan her hangi bir
polimerin yerine
kullanılır.
Renk
Dayanımı
Boyanın orijinal rengini
koruma ve solmaya karşı
dayanma yeteneğidir.
Solma
Işık veya sıcaklığa maruz
kalan boyanın renginin
açılması.
Soyulma
Boyanın şeritler veya
yapraklar halinde yüzeyden ayrılması. Tabakalar
halinde kalkmaya benzer olarak aderans kaybı
sonucu oluşur.
Tabakalar
halinde kalkma
Aderans veya elastikiyet kaybı
sonucu boyanın parçalar halinde yüzeyden
ayrılması.
Taşıyıcı
Boyanın,içinde pigmentin
dağıldığı sıvı kısmı. Bağlayıcı ve tinerin
birleşiminden oluşur.
Tebeşirlenme
Hava koşullarının bozucu
etkilerinin bağlayıcı ortamını ayırarak sebep
olduğu boya film yüzeyi üzerindeki kolay
ufalanabilir toz oluşumu. Boya filminin tebeşiri,
pigmentin seçimi ve konsantrasyonundan
etkilenebilir. Bağlayıcı ortamının seçimi de
etkili olabilir.
Titanyumdioksit,(TiO2)
Boyalar,plastikler ve
kauçuklarda esas pigment olarak kullanılan,yüksek
opaklıkta,tebeşirsiz açık beyaz renkte pigmenttir.
Mineral ilmenit veya tabi titan dioksit madeni
cevherinden elde edilir.
Tozlanma(çiçeklenme)
Yüzey
kaplamalarının,taş,tuğla,sıva veya harç,üzerinde
genellikle beyaz,çözünebilir tuzların birikerek
kabuklanması. Nemin harç veya komşu çimentonun
içinden sızan tuz veya serbest alkaliler bu
probleme yol açarlar.
VOC(Uçucu
Organik İçerik)
Standard test sonuçları
altında buharlaşan karbon bileşikleri. Esas
olarak,su hariç bütün boya solventleri UOC dir.
Hükümet,olası çevre ve sağlık etkilerine karşı,
boyada bulunan uçucu organiklerin miktarını
kısıtlamayı
belirleyebilir.
Yıkanabilirlik
Zarar vermeden kuru boya filmi
yüzeyinden kirin kaldırılmasına olanak verecek
yıkama şekli işimizi kolaylaştırır. Yayılma:
Kaplamanın, fırça izleri gözükmeksizin düzgün boya
filmi oluşturma kabiliyeti. Çok kaliteli akrilik
esaslı boya boyaların süper yayılma kabiliyeti
vardır.